Obejście prawa w drodze umowy zobowiązującej

Pierwsze polskie opracowanie obejścia prawa – instytucji od stuleci obecnej w międzynarodowym dyskursie prawniczym.

Praca zawiera wyjaśnienie genezy obejścia prawa; kryteria, które pozwolą ocenić, która czynność prawna została dokonana w celu obejścia prawa, a także propozycję odnośnie do rodzaju sankcji, która powinna obejmować tego rodzaju czynności prawne. Ustalenia zawarte w pracy zostały oparte na szerokich badaniach teoretycznych i prawnoporównawczych. Wnioski o charakterze teoretycznym zostały następnie skonfrontowane z problemami praktycznymi, zidentyfikowanymi na podstawie dorobku doktryny oraz problemów, na które natknięto się w polskim i zagranicznym orzecznictwie sądowym.

Publikacja prezentuje ujęcie teoretyczne instytucji obejścia prawa wraz z propozycjami ewentualnej zmiany polskich przepisów Kodeksu cywilnego oraz proponuje konkretne kryteria obejścia prawa i sposób rozwiązywania praktycznych problemów związanych z czynnościami prawnymi obarczonymi tą wadą.

Kompleksowo zostały omówione:

• obejście prawa na tle swobody kontraktowania i sposobu wyrażenia przepisów ograniczających tę swobodę – granice swobody umów jako przypadki ograniczenia wolności kompetencji; rola klasyfikacji i typizacji w budowie hipotezy norm ograniczających kompetencję do kształtowania treści umowy obligacyjnej; obejście prawa jako zjawisko polegające na atypowym ustanowieniu lub ukształtowaniu norm postępowania; obejście prawa a inne instytucje prawne;
• metody interpretacyjne i legislacyjne przyjęte w celu przeciwdziałania obejściu prawa – rozszerzenie zakresu stosowania przepisów; interpretacja czynności prawnej; relacja między czynnością prawną a normą; odrębny przepis regulujący obejście prawa;
• kryteria obejścia prawa – teorie obiektywne; teorie subiektywne; kryteria obejścia prawa a Konstytucja RP i prawo UE;
• zakres zastosowania zakazu dokonywania czynności prowadzących do obejścia prawa – czynności prawne; „ustawa" w rozumieniu art. 58 § 1 KC;
• zakres zastosowania klauzuli obejścia prawa – modele sankcji powiązanej z ogólną oraz szczególną klauzulą obejścia prawa; modele sankcji dla czynności contra legem; sankcja właściwa dla czynności prawnych przedsięwziętych w celu obejścia prawa; sankcja zastosowania omijanych przepisów a art. 58 § 1 KC; zastosowanie sankcji.

Książka jest adresowana przede wszystkim do prawników zajmujących się prawem cywilnym oraz gospodarczym, zwłaszcza do sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, komorników, a także doradców podatkowych, urzędników, studentów oraz aplikantów.