Prawo karne wobec narażenia życia i zdrowia ludzkiego na niebezpieczeństwo

Monografia jest naukową analizą problematyki prawno karnej reakcji wobec zachowań polegających na narażeniu życia i zdrowia ludzkiego na niebezpieczeństwo.

W niniejszej pracy termin prawo karne został użyty w tytule pracy jak i w późniejszych rozważaniach w szerokim tego słowa znaczeniu, a więc obejmującym regulacje dotyczące przestępstw jak i wykroczeń. Autor porusza takie zagadnienia jak: pojęcie niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzkiego w prawie karnym, w tym w prawie wykroczeń, konstrukcja czynów zabronionych należących do omawianej grupy, prawno karna ocena zachowań leżących na przedpolu przestępstw narażenia życia i zdrowia ludzkiego, obszary styczne przestępstw i wykroczeń narażenia życia zdrowia ludzkiego na niebezpieczeństwo.

Publikacja składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów oraz zakończenia. Czytelnik w poszczególnych rozdziałach ma możliwość zapoznania się m.in. z:

• zarysem problemu niebezpieczeństwa w prawie karnym i prawie wykroczeń, w tym cechami charakterystycznymi oraz postaciami niebezpieczeństwa w prawie karnym;
• charakterystyką czynów zabronionych narażających życie i zdrowie ludzkie na niebezpieczeństwo, w tym np. stosunek czynów narażających życie i zdrowie na niebezpieczeństwo do czynów naruszających te dobra;
• prawnokarną oceną zachowań leżących na przedpolu dokonania przestępstw narażenia życia lub zdrowia ludzkiego, w tym m.in. przygotowania przestępstw narażających życie i zdrowie ludzkie na niebezpieczeństwo;
• obszarami stycznymi przestępstw i wykroczeń narażających życie i zdrowie ludzkie na niebezpieczeństwo, m.in.:
• w komunikacji,
• polegające na nieudzieleniu pomocy ofierze wypadku drogowego,
• w związku ze sprowadzeniem pożaru bądź jego niebezpieczeństwa;
• problematyką narażenia życia i zdrowia ludzkiego na niebezpieczeństwo w świetle praktyki sądowej, w tym m.in. zakresem i metodą badań oraz praktyką sądową.

Niniejsza pozycja jest pracą, która pozwala w szerszy sposób spojrzeć na problematykę narażenia życia i zdrowia ludzkiego w świetle prawa karnego. Wszystkie poczynione uwagi teoretyczne poddane zostały konfrontacji z orzecznictwem poprzez analizę praktyki sądowej w kilku sądach rejonowych. W książce wykorzystano bogaty dorobek nauki prawa karnego dotyczący poruszanej problematyki, jak również w szerokim zakresie orzecznictwo Sądu Najwyższego. Dzieło to nie tylko poszerzy wiedzę praktyków prawa – adwokatów, radców prawnych, sędziów lecz również teoretyków prawa oraz aplikantów zawodów prawniczych, a także studentów oraz pracowników naukowo-dydaktycznych, jak również pracowników organów ścigania.

Recenzja książki:

ŻYCIE I ZDROWIE W PRAWIE KARNYM

Czynów zabronionych polegających na sprowadzeniu zagrożenia dla życia i zdrowia ludzkiego jest w kodeksie karnym i kodeksie wykroczeń sporo. Jednak, jak wskazuje sam autor prezentowanej publikacji, od ukazania się przeszło 30 lat temu pracy W. Radeckiego "Przestępstwa narażenia życia i zdrowia" brak było w polskiej literaturze opracowania poświęconego temu problemowi.

Ta książka wypełnia lukę. W pierwszym rozdziale poznajemy samo zjawisko niebezpieczeństwa w rozumieniu prawa karnego. Następnie konstrukcję czynów zabronionych. W trzecim rozdziale autor porusza zagadnienia usiłowania popełnienia takich przestępstw. Dalej omawia zagadnienie o największej doniosłości praktycznej, a mianowicie styczność przestępstw i wykroczeń narażających życie i zdrowie ludzkie na niebezpieczeństwo. Dokładnie opisuje wcale nie tak rzadkie sytuacje (np. w zakresie bezpieczeństwa w ruchu), gdy zachowania sprawcy przestępstwa i sprawcy wykroczenia są do siebie bardzo podobne.

Ostatni rozdział poświęcony jest praktyce sądowej w odniesieniu do przestępstw i wykroczeń. Autor objął swoimi badaniami cztery sądy rejonowe. Analizując rozpatrywane tam sprawy, dostrzegł niebywale ważną rzecz: że "zjawisko niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzkiego, stanowiące centralny element omawianych czynów zabronionych w wielu przypadkach było zupełnie niewłaściwie ocenianie, co rzutowało na prawidłowość kwalifikacji prawnej na styku przestępstwa i wykroczenia". Zwrócił m.in. uwagę na to, że jest problem z kwalifikacją zachowania polegającego na udostępnianiu pojazdu osobie w stanie nietrzeźwości. I tak "sądy nie rozważają w ogóle możliwości oceny takiego zachowania jako zjawisko form popełnienia przestępstwa z art. 178a k.k". Tymczasem z treści akt wynika niejednokrotnie, że to właściciel pojazdu nakłania osobę nietrzeźwą do jazdy jego samochodem. W takim przypadku – jak dowodzi Marcin Dudzik – rozważana powinna być kwalifikacja takiego zachowania jako podżeganie do popełnienia czynu z art. 178a k.k.

To bardzo ciekawa publikacja, którą dobrze się czyta. Z pewnością poszerza wiedzę i myślenie o przestępstwach, które są codziennością w pracy adwokatów, sędziów i prokuratorów.

Recenzja ukazała się 7 listopada 2014 roku w gazecie "Dziennik Gazeta Prawna" w specjalistycznym dodatku "Prawnik".