Prawo przedsiębiorców. Przepisy wprowadzające do Konstytucji Biznesu. Komentarz

W komentarzu w sposób kompleksowy omówiono przepisy nowej ustawy z 6.3.2018 r. − Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646 ze zm.), która zastąpiła ustawę o swobodzie działalności gospodarczej i jednocześnie stała się najważniejszym aktem prawnym z pakietu ustaw "Konstytucji dla biznesu" w dziedzinie publicznego prawa gospodarczego. W publikacji zawarto również komentarz ogólny do ustawy z 6.3.2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz.U. z 2018 r. poz. 650), która odnosi się do określenia zasad wprowadzenia zmian w wielu ustawach odrębnych będących konsekwencją uchwalenia Prawa przedsiębiorców oraz innych ustaw z pakietu „Konstytucji dla biznesu”, tj.:

• ustawy z 6.3.2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 648), które dotyczą kompleksowego uregulowania nowej instytucji – Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, który będzie stał na straży praw mikro-, małych i średnich przedsiębiorców. Ustawa wchodzi w skład pakietu „konstytucja biznesu”, którego celem jest urzeczywistnienie konstytucyjnej zasady wolności działalności gospodarczej oraz innych konstytucyjnych zasad ważnych dla przedsiębiorców, a także wprowadzenie zmian w polskiej rzeczywistości gospodarczej;
• ustawy z 6.3.2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. z 2018 r. poz. 647), które dotyczą wprowadzenia regulacji, które usprawnią funkcjonowanie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) oraz Pojedynczego Punktu Kontaktowego, który zostanie zastąpiony przez Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy (PIP), co ułatwi podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oraz usprawni i uprości proces rejestracji oraz dokonywania zmiany danych wpisywanych do CEIDG;
• ustawy z 6.3.2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2018 r. poz. 649), które dotyczą kompleksowego uregulowania zasad uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej poprzez zgromadzenie tych zasad w jednej projektowanej ustawie.

Prawo przedsiębiorców - najważniejszy akt z "Konstytucji dla biznesu" - w zamiarze ustawodawcy ma być jednym z głównych elementów przebudowy i reformy prawno-instytucjonalnego otoczenia przedsiębiorców, a także wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Regulacja dotyczy przede wszystkim zagadnień definicji, podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, załatwiania spraw przez przedsiębiorców, reglamentacji działalności gospodarczej, a także ograniczenia kontroli przedsiębiorców.

Nowe przepisy wiążą się z licznymi zmianami obejmującymi kwestie terminologiczne oraz zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. Tworzą korzystne i stabilne warunki do wykonywania działalności gospodarczej oraz wzmacniają gwarancje wolności i praw przedsiębiorców. Zmniejszają także ryzyko biznesowe oraz zwiększają chęć przedsiębiorców do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. Ustawa – Prawo przedsiębiorców wprowadza m.in. zasady wiążące organy władzy publicznej w relacjach z przedsiębiorcami, takie jak:

• zasada wolności działalności gospodarczej i równości przedsiębiorców,
• zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”,
• zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy oraz
• zasada rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść przedsiębiorcy.

Postanowienia ustawy przesądzają niewątpliwie o tym, że prawo przedsiębiorców ma przełożyć się na bardziej przyjazną i partnerską relację między administracją publiczną a przedsiębiorcami.

Systemowe znaczenie komentowanej ustawy sprawia, że wykładnia jej przepisów w naturalny sposób determinuje sposób rozumienia i stosowania przepisów polskiego prawa gospodarczego. Nowa ustawa pełni rolę swoistej „konstytucji gospodarczej”, która reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także prawa i obowiązki przedsiębiorców oraz zadania organów władzy publicznej w tym zakresie.

Ustawa – Prawo przedsiębiorców dotyczy takich zagadnień, jak:

• określenie zakresu zastosowania ustawy oraz wyłączeń z zakresu jej stosowania, a także zdefiniowanie podstawowych pojęć ustawowych;
• wskazanie podstawowych zasad wiążących przedsiębiorców oraz organy władzy publicznej w ich relacjach z przedsiębiorcami;
• instytucjonalizacja Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców;
• ustanowienie podstawowych reguł podejmowania, wykonywania, zawieszenia i zakończenia działalności gospodarczej, zwłaszcza związanych z rejestrowaniem przedsiębiorców;
• unormowanie podstawowych zasad i reguł załatwiania przez organy władzy publicznej spraw z zakresu działalności gospodarczej, w tym zasady szybkości działania, zasady współdziałania organów, odformalizowanie załatwiania spraw;
• wydawanie przez organy władzy publicznej objaśnień prawnych z zakresu działalności gospodarczej, wydawanie przez władze publiczne interpretacji indywidualnych w sprawach świadczeń przedsiębiorców z zakresu działalności gospodarczej;
• zdjęcie z przedsiębiorców ryzyka zastosowania się do interpretacji indywidualnej, objaśnień prawnych oraz do utrwalonej praktyki administracyjnej;
• ustanowienie Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy;
• określenie podstawowych zasad koncesjonowania działalności gospodarczej, udzielanie zezwoleń na działalność gospodarczą;
• zagwarantowanie większego legalizmu w trakcie dokonywania kontroli przedsiębiorcy;
• reguły planowania kontroli i uprzedniego uprzedzania przedsiębiorców o kontrolach oraz uregulowanie czynności kontrolnych;
• zakaz powtórnych kontroli o tożsamym przedmiocie;
• załatwianie sprzeciwów przedsiębiorców wobec kontroli;
• rodzaje kontroli o szczególnym reżimie prawnym.

Komentarz został opracowany przez cenionych przedstawicieli praktyki oraz nauki stosowania prawa gospodarczego (w tym publicznego i prywatnego) lub prawa konstytucyjnego.

Komentarz przeznaczony jest zarówno dla praktyków, tj. adwokatów, radców prawnych, sędziów, notariuszy, prokuratorów, a także pracowników naukowych. Zainteresuje również przedsiębiorców i wszystkich tych, którzy wykonując obowiązki zawodowe, stosują przepisy prawa gospodarczego. Komentarz może także cieszyć się zainteresowaniem wśród osób prowadzących badania naukowe w obszarze prawa gospodarczego oraz studentów takich kierunków, jak: prawo, prawno-biznesowy (czy prawno-menadżerski), administracja czy ekonomia.