Captains of Illustration: 100 Years of Children’s Book from Poland

„Captains of Illustration: 100 Years of Children’s Books from Poland” to prawie 500-stronicowy hołd dla polskiej ilustracji i jej twórców z ostatniego stulecia. Książka pod redakcją Anity Wincencjusz-Patyny została wydana przez Instytut Adama Mickiewicza.

Dawno, dawno temu, gdy dzieci nie miały jeszcze komputerów, smartfonów, a nawet telewizji, książka była pierwszym kluczem do nieznanych światów. To dzięki książkom dziecko poznawało odległe lądy i galaktyki, egzotyczne zwierzęta, pracę lekarza i strażaka, konstrukcję samolotu albo radaru, geniusz Kopernika, Newtona czy Bacha, greckie mity i arabskie baśnie, urwisów z polskiego Wilczkowa i dzieci ze szwedzkiego Bullerbyn, historię książąt i królów albo historię ziemniaka..."

Instytut Adama Mickiewicza

W Polsce istnieje długa tradycja książek dla dzieci i sztuki ilustracji z nią związanej. Okres od lat 1950 do 1980 był szczególnie owocny dla polskiej ilustracji dziecięcej, która osiągnęła znaczący sukces na arenie międzynarodowej. Lata 60. i 70. XX wieku są często nazywane złotym wiekiem polskiego ilustratorstwa, z Janem Marcinem Szancerem, uważanym za ojca polskiego powojennego ilustratorstwa, oraz innymi mistrzami jak Bohdan Butenko, Olga Siemaszko czy Józef Wilkoń. Wiele z tych talentów współpracowało z pisarzami, tworząc innowacyjne książki, które wyróżniały się wyjątkową sztuką ilustracji. Nawet w okresie PRL-u, artyści niezwiązani bezpośrednio z ilustracją dla dzieci, jak Roman Cieślewicz, Henryk Tomaszewski czy Jan Młodożeniec, tworzyli okładki i ilustracje, przyczyniając się do bogactwa polskiej szkoły ilustracji.

Jacek Friedrich podkreśla, że to różnorodność artystycznych wizji, śmiałość i poważne traktowanie młodego odbiorcy sprawiły, że "polska szkoła ilustracji" osiągnęła wielkość. To zaangażowanie przyczyniło się do tego, że miliony dzieci miały kontakt z prawdziwą sztuką od najmłodszych lat.

Po latach 80. nastąpił kryzys, spowodowany m.in. zapaścią ekonomiczną okresu stanu wojennego, jakością materiałów używanych do produkcji książek oraz naśladownictwem zachodnich wzorców. Jednak w ostatnich dekadach obserwujemy ponowny rozwój rynku książek dla dzieci. Pojawienie się wielu małych wydawnictw, które promują innowacyjne i artystyczne dzieła, przyczyniło się do odrodzenia zainteresowania polską ilustracją na świecie. Jednym z takich wydawnictw jest Wydawnictwo Dwie Siostry, znane z wydawania kreatywnych i pięknie ilustrowanych książek dla dzieci i młodzieży. We współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza powstała książka po angielsku pt. "Captains of Illustration: 100 Years of Children’s Book from Poland", która prezentuje dorobek polskich ilustratorów na przestrzeni stulecia.