Chwycić języka, czyli z sekretów polszczyzny (z wizytą na antenie Polskiego Radia Katowice) (EBOOK PDF)

Prezentowana książka pomyślana została jako źródło ciekawostek językowych. Jest ona pokłosiem przygotowywanych przez autorkę charakterystyk wybranych z zasobów polszczyzny wyrazów i utartych konstrukcji słownych na potrzeby wystąpień przed radiową publicznością audycji Redaktor Agnieszki Strzemińskiej Słowa i słówka.

Chwycić języka, czyli z sekretów polszczyzny… obejmuje 104 szkice traktujące o tajemnicach ojczystej mowy. Opracowanie zawiera różnorodny materiał językowy. Agnieszka Piela opisuje słowa, które mocno intrygują samym swoim brzmieniem, np.: absztyfikant, fidrygałki, safanduła, oraz frazeologizmy, które mieszczą w swoim składzie jakiś enigmatyczny wyraz, np.: brać na spytki, nudy na pudy, śmiać się w kułak. Oprócz tego autorka uwagę kieruje na leksemy z pozoru zupełnie zwyczajne, np.: dworzec, przeciąg, rosół – te, jak się okazuje, również skrywają jakiś językowy sekret. Badany zbiór leksemów i połączeń wyrazowych jest bazą do obserwacji zjawisk, których dotykają formy językowe w perspektywie czasowej. W publikacji wiele miejsca poświęcono dawnym obyczajom, a liczne odwołania do tekstów literackich i kulturowych nie tylko ubarwiają wykład, lecz także pozwalają lepiej zrozumieć język naszych przodków i współczesną polszczyznę. Kompozycja pracy pozwala na dwojaki sposób lektury książki: albo od deski do deski, albo poszczególnych jej części – tych, które w danej chwili najbardziej czytelnika interesują. Każda bowiem opowiastka językowa stanowi zamkniętą całość.

O autorce

Dr hab. Agnieszka Piela, prof. UŚ, pracownik naukowo-dydaktyczny w Instytucie Językoznawstwa Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jest autorką dwóch monografii: Homo scribens i homo legens w polskim słownictwie i frazeologii (2008), Pozorna tożsamość. Polskie tradycjonalizmy z semantycznym archaizmem (2016) oraz Słownika frazeologizmów z archaizmami. Pamiątki przeszłości (2018). Interesuje się głównie historią języka polskiego. Śledzi przeobrażenia systemu leksykalnego i słowotwórczego, zajmuje się też dawną i współczesną frazeologią. Od kilku lat popularyzuje wiedzę o polszczyźnie na antenie Polskiego Radia Katowice. Trzyma się takiej dewizy: „Nie takie ważne, żeby człowiek dużo wiedział, ale żeby dobrze wiedział, nie żeby umiał na pamięć, a żeby rozumiał, nie żeby go wszystko troszkę obchodziło, a żeby go coś naprawdę zajmowało” (słowa Janusza Korczaka). [29.08.2022]