Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz

Komentarz zawiera szczegółowe omówienie przepisów ustawy z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 282 ze zm.).

Przedmiotowa ustawa reguluje zagadnienia dotyczące m.in.:

• zakresu i formy ochrony zabytków oraz opieki nad nimi,
• zasad tworzenia krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
• zasad finansowania prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytkach,
• organizacji organów ochrony zabytków,
• administracyjnych kar pieniężnych oraz przepisów karnych.

W publikacji omówione zostały wszystkie najnowsze zmiany legislacyjne wprowadzone w komentowanej ustawie, w tym m.in.:

• ustawa z 22.6.2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1595); która wchodzi w życie 1.1.2018 r., 1.1.2024 r. i
• wprowadza powołanie jako podstawę nawiązania stosunku pracy z kierownikami delegatur wojewódzkich urzędów ochrony zabytków;
• rozszerza zakres zadań i kompetencji Generalnego Konserwatora Zabytków,
• udziela tymczasowej ochrony zabytkom nieruchomym w toku postępowania o wpis do rejestru zabytków,
• doprecyzowuje kwestie związane z prowadzeniem listy rzeczoznawców,
• dodaje nowy rozdział dotyczący deliktów administracyjnych,
• wprowadza nowe przestępstwo – nielegalne poszukiwanie zabytku,
• zaostrza wymiar kary za umyślne przestępstwo zniszczenia lub uszkodzenia zabytku,
• wprowadza zmiany w zakresie kadencji organów t.j. Rada Ochrony Zabytków, Główna Komisja Konserwatorska, Wojewódzkie Rady Ochrony Zabytków;
• ustawa z 16.4.2020 r. o zmianie – Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 782), która wprowadza zmiany wynikające z usunięcia obowiązku gromadzenia w EGIB informacji o wpisaniu do rejestru zabytków; wchodzi w życie 31.7.2020 r.;
• ustawa z 19.7.2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U. z 2019 r. poz. 1696), która wprowadza obowiązek uwzględniania w dokumentacji konserwatorskiej analizy możliwości adaptacji obiektu zabytkowego, także pod kątem dostosowania go do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami; weszła w życie 20.9.2019 r.;
• ustawa z 22.11.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245); która wprowadza drobną zmianę pojęciową w przepisie dot. kwalifikacji osób zatrudnionych przy zabytkach będących parkami; weszła w życie 1.9.2019 r.;
• ustawa z 21.2.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia dot. RODO (Dz.U. z 2019 r. poz. 730); weszła w życie 4.5.2019 r., i miała na celu określić na poziomie ustawowym precyzyjny i zamknięty katalog danych osobowych przetwarzanych w rejestrach publicznych, tj. rejestr zabytków, ewidencja zabytków, krajowy wykaz zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem.

Autorka publikacji jest specjalistką z zakresu prawa administracyjnego, prawnej ochrony dziedzictwa kulturowego, ochrony zabytków, prawa muzealnego oraz prawnych aspektów funkcjonowania rynku sztuki, co znacząco wpływa na wysoki poziom merytoryczny dzieła.

Publikacja skierowana jest przede wszystkim do osób i instytucji zawodowo zajmujących się ochroną zabytków, urzędników, funkcjonariuszy Policji. Stanowi również nieodzowną pomoc dla praktyków prawa – w tym adwokatów, radców prawnych specjalizujących się w tej dziedzinie, a także jest cenną bazą wiedzy dla aplikantów zawodów prawniczych, studentów oraz wszystkich zainteresowanych pogłębieniem wiedzy z zakresu poruszanej tematyki.