Prawo umów handlowych. System Prawa Handlowego. Tom 5A

Kompleksowa regulacja prawa umów handlowych zawarta w trzech tomach Systemu Prawa Handlowego – Tomie 5A, 5B i 5C.

Tom 5A to publikacja, która zawiera nie tylko dogłębne omówienie zagadnień dotyczących prawa umów handlowych, lecz także ma istotny walor praktyczny, stanowiąc swego rodzaju przewodnik, który:

• uwzględnia aktualny stan prawny;
• stanowi nieocenioną pomoc w prawidłowej wykładni instytucji i przepisów prawa;
• zawiera najnowsze i najważniejsze orzecznictwo, dorobek judykatury i doktryny, nowe opinie i analizy.

Na obecny kształt struktury prezentowanych tomów Systemu Prawa Handlowego miały wpływ następujące czynniki:

• intensywny rozwój stosunków handlowych w ostatnich latach;
• rozpowszechnienie się wielu nowych konstrukcji umownych służących ich nawiązywaniu;
• zastosowanie w działalności gospodarczej nowych technologii wymagających wykorzystywania w obrocie gospodarczym zupełnie nowych konstrukcji umownych.

W części ogólnej tomu 5A omówione są następujące zagadnienia:

• charakterystyka ogólna umów handlowych (w tym pojęcie umowy handlowej i cechy szczególne), typologia i klasyfikacja umów handlowych (w tym m.in. omówienie typowych umów w obrocie handlowym), powiązania umów handlowych, m.in. umowy bazowe, umowy sprzężone, umowy długoterminowe, kontrakty międzynarodowe, umowy z prawem opcji, umowy handlowe podmiotów publicznych;
• zawarcie umowy handlowej i ustalenie jej treści (omówienie współczesnego modelu umowy, odrębności podmiotowych, modelowej procedury zawarcia umowy, procedury zawarcia umowy w „tradycyjnie" typowych okolicznościach, tryb przetargowy, wpływu stron na zasady zawarcia i ustalenia treści umowy, zawarcia umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa);
• wykonywanie i przekształcanie umowy handlowej (w tym m.in. ogólne i szczegółowe zasady wykonywania umów, współdziałanie wierzyciela z dłużnikiem, skutki wykonania umowy, zakres przekształceń umów, wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania umowne, zwolnienie z długu, rozwiązanie umownego stosunku prawnego);
• zabezpieczenie wierzytelności w obrocie handlowym, tj.: pojęcie zabezpieczenia, jego powstanie oraz wygaśnięcie, hipoteka, zastaw, zastrzeżenie prawa własności rzeczy sprzedanej, przewłaszczenie na zabezpieczenie, pełnomocnictwo, poręczenie, zabezpieczające przystąpienie do długu i gwarancja;
• odpowiedzialność przedsiębiorcy za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, m.in.: wykonywanie umowy jako realizacja obowiązków stron, obowiązek naprawienia szkody, funkcje odszkodowania, podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej, źródła odpowiedzialności kontraktowej, ograniczenie odpowiedzialności, odpowiedzialność za osoby trzecie, odpowiedzialność culpa in contrahendo, zwolnienie z odpowiedzialności, kary umowne.

Część szczegółowa - składająca się z 20 rozdziałów (a w każdym z nich ujętych jest po kilka kontraktów), zawarta w Tomach 5A, 5B i 5C - została poświęcona analizie poszczególnych rodzajów umów.

W Tomie 5A przedstawiono następujące umowy handlowe:

• umowy organizacyjne, tj. umowy założycielskie (w tym omówienie rodzajów, charakterystyki, etapowej struktury procesu założycielskiego i wadliwości umowy założycielskiej), umowy koncernowe (m.in. ich rodzaje i charakter);
• umowy o współpracę przedsiębiorców, m.in.: ogólną charakterystykę umowy o kooperację przemysłową, umowy o wspólne działanie, umów kompensacyjnych, umów specjalizacyjnych, umów kartelowych oraz przedstawiono charakterystykę podmiotów związanych z powyższymi umowami;
• umowy offsetowe – w tym m.in. omówienie zagadnień ogólnych, konstrukcji prawnej, szczególnego trybu zawarcia, treści, formy i jawności, szczegółowych zasad wykonywania i wygaśnięcia oraz charakteru prawnego umowy;
• umowy dotyczące przedsiębiorstw – omówienie następujących zagadnień: przedsiębiorstwo jako przedmiot umowy, determinanty specyfiki umów w obrocie przedsiębiorstwami, procedura zawarcia i wykonania umowy dotyczącej przedsiębiorstwa, typowe klauzule, zbycie przedsiębiorstwa;
• umowy między przedsiębiorcami o korzystanie z rzeczy, którymi są: leasing (w tym istota prawna i ekonomiczna, podstawowe założenia konstrukcyjne, zawarcie umowy), najem i dzierżawa (ich rola w obrocie gospodarczym, założenia konstrukcyjne, typowe elementy treści stosunku prawnego, przekształcenia podmiotowe, środki ochrony prawnej w razie wad przedmiotu najmu i dzierżawy) oraz timesharing - po raz pierwszy ujęty w Systemie Prawa Handlowego (omówienie m.in. klasycznej umowy timeshare w turystyce, umów objętych przepisami ochronnymi z dyrektywy 2008/122/WE, odpowiedzialności przedsiębiorcy za wykonanie umowy).

W niniejszym wydaniu Prawa umów handlowych uwzględniono zmiany wynikające z:

• nowej ustawy z 11.9.2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.), która wejdzie w życie 1.1.2021 r. i dotyczy kompleksowego uregulowania materii zamówień publicznych stanowiących umowy o charakterze odpłatnym zawierane pomiędzy zamawiającymi a wykonawcami, których przedmiotem jest nabycie przez zamawiającego robót budowlanych, dostaw lub usług od wybranego wykonawcy;
• ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.), umożliwiającej określone przekształcenia umownych stosunków gospodarczych;
• ustawy z 31.3.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568 ze zm.), w której wprowadzono regulację umożliwiającą zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego z uwagi na okoliczności związane z COVID-19, które mogą wpłynąć lub wpływają na należyte wykonanie umowy;
• ustawy z 14.5.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875), którą wprowadzono do Kodeksu cywilnego nowy przepis – art. 3871 dotyczący umów przewłaszczenia na zabezpieczenie, który wszedł w życie 30.5.2020 r. i ma zastosowanie do umów zawartych od tego dnia (czyli od 30.5.2020 r.).

Autorzy to wybitni specjaliści z dziedziny prawa handlowego, przedstawiciele doktryny i praktyki, którzy uwzględnili w szerokim zakresie najnowsze orzecznictwo, dorobek doktryny, nowe opinie i analizy istotne z punktu widzenia praktyków.

Tom 5A, umożliwiający usystematyzowanie wiedzy z szeroko pojętego prawa handlowego, będzie bardzo przydatny dla prawników obsługujących wszystkie podmioty gospodarcze: radców prawnych, adwokatów, doradców podatkowych, a także dla sędziów, prokuratorów oraz aplikantów.