Komisarz Ostergaard

Powieść "KOMISARZ OSTERGAARD" określić można umownie jako "filozoficzną Science Fiction". Autor - Jacek Kalitowski, erudyta obdarzony niepospolitą i kreatywną wyobraźnią, wykorzystuje teorię światów równoległych i elementy fizyki kwantowej do opisania konfrontacji gatunku homo sapiens z wysoko rozwiniętą cywilizacją z innej planety. Jako główną przyczynę ludzkiej przedsiębiorczości i odwagi, ale i skłonności do agresji i destrukcji wskazuje "przestarzałe" rozwiązanie ewolucyjne – współistnienie u człowieka staro i nowo mózgowia (neocortex)

Książka adresowana jest do odbiorcy lubiącego fabułę o charakterze sensacyjno – przygodowym i zarazem fantastycznym, ale zainteresowanego także głębszym przesłaniem dotyczącym kondycji ludzkiej i poszukiwaniem sensu istnienia. Autor skonstruował swój kosmos opierając się o teorię Hugh Everetta, która właśnie powraca z peryferii nauki do jej głównego nurtu. Istnienie światów równoległych, to jeden z elementów tej kontrowersyjnej wizji. Teoria Everetta, pełna paradoksów, od ponad pół wieku szerzy ferment w świecie fizyki kwantowej. Nic więc dziwnego że zainspirowała autora powieści science – fiction.

W "OSTERGARDZIE", tak jaki i w poprzedniej powieści "SUBSTANCJI RASOWEJ", autor konsekwentnie drąży wizję człowieka, jako istoty niedoskonałej, wymagającej "korekty". W "SUBSTANCJI RASOWEJ" jest to nazistowska "polityka genetyczno – hodowlana", w "OSTERGAARDZIE" zabieg neurochirurgiczny, poprawiający błędy ewolucyjne. Jest tu także obraz świata będącego areną nieustannych, radykalnych przemian. Przemiany te wymuszają na mieszkańcach tego świata trudne wybory, bolesne kompromisy lub doprowadzają ich do stanu bezradności. Nie brakuje tu także refleksji na temat żywotny dla każdego, kto żył w Dwudziestym Wieku: niebezpieczeństwa realizowanej utopii.

"Komisarz Ostergaard" Jacka Kalitowskiego to tekst interesujący i pełen zaskakujących pomysłów.

Autor skonstruował swój kosmos, opierając się na teorii Hugo Everetta, która właśnie powraca z dalekich peryferii nauki do jej głównego nurtu. Istnienie światów równoległych to jeden z elementów tej kontrowersyjnej wizji.

Teoria Everetta, pełna paradoksów, od ponad pół wieku broni się przed wszelkimi próbami falsyfikacji i szerzy ferment w świecie fizyki kwantowej.

Nic więc dziwnego, że zainspirowała autora powieści science fiction. Nie mogę się oprzeć pokusie porównania "Ostergaarda" z poprzednią powieścią Jacka Kalitowskiego, z "Substancją rasową".

Autor konsekwentnie drąży nurtujące go problemy: wizję człowieka jako istoty niedoskonałej, wymagającej "korekty". W "Substancji rasowej" jest to nazistowska "polityka genetyczno-hodowlana", w "Ostergaardzie" zabieg neurochirurgiczny, poprawiający błędy ewolucyjne.

Jest tu także obraz świata będącego areną nieustannych, radykalnych przemian. Przemiany te wymuszają na mieszkańcach tego świata trudne wybory, bolesne kompromisy lub doprowadzają ich do stanu bezradności. W obu powieściach świat znany przekształca się w świat obcy – przy czym w "Substancji rasowej" zmiana ma charakter dramatyczny, w "Ostergaardzie" obraz zabarwiony jest optymizmem.

Nie brakuje tu także refleksji na temat żywotny dla każdego, kto żył w Dwudziestym Wieku – niebezpieczeństwa realizowanej utopii. Ciekawym wątkiem jest poszukiwanie Boga w kosmosie. Opisywany jako Trójca Święta, funkcja matematyczna, statystyczna konieczność, Stwórca lub Wielki Planista, Bóg ukrywa się skutecznie, ale wciąż niepokoi swoją obecnością.

Michał Szczepański

OD AUTORA

(...) Książka moja, choć posiada, mam nadzieję, interesującą fabułę, dotyczy właściwie tylko jednego - możliwych konsekwencji istnienia tej właśnie funkcji. Ponieważ opisuję w niej czasy przyszłe, a więc i fizykę znacznie bardziej rozwiniętą niż obecnie - to funkcja ta dotyczy nie tylko cząstek elementarnych, ale i materii wszystkiej i zjawisk wszystkich.

(...) W powieści położono nacisk głównie na jeden z rodzajów oddziaływania funkcji falowej na odległość, mianowicie na "wymuszoną bifurkację probabilistyczną" czyli powstawanie na Ziemi rzeczywistości, której istnienie zostało na Wiarnie (planecie ze światła równoległego) uniemożliwione - co nie wyklucza istnienia innych form tej rzeczywistości.

(...) A więc książka moja, mimo wielu elementów i wątków właściwych przygodowej konwencji science fiction, w istocie rzeczy , traktuje głównie o funkcji falowej, mającej rozmaite nazwy i odmiany, oraz o frapującej wizji światów równoległych - wymuszonych."

Autor powieści "Komisarz Ostergaard", Jacek Kalitowski, emerytowany inżynier konstruktor, od lat mieszka w Amsterdamie. Dominującą cechą jego pisarstwa wydaje się być wolność od panujących trendów, mód literackich, powszechnie eksploatowanych źródeł inspiracji. Pisząc, nie wzoruje się na nikim i nie powiela żadnych schematów. "Komisarz Ostergaard" to trzecia, ukazująca się w Polsce pozycja tego autora. Debiutem była intrygująca powieść "Substancja rasowa" przedstawiająca alternatywną wizję historii, w której III Rzesza wygrywa II wojnę światową, zaś wkrótce potem powstał zbiór opowiadań "Pigułka Oriona", w którym w humorystyczny sposób sportretowana została nietuzinkowa galeria oryginałów zamieszkujących Amsterdam – ulubione miasto Kalitowskiego. "Komisarz Ostergaard" jest – w intencji autora – próbą odpowiedzi na pytanie postawione już w "Substancji Rasowej": co dalej z ludzkością, skąd możemy oczekiwać pomocy w zmaganiach z naszymi nieprawościami.