Dzień Dobry! Część 2. Podręcznik do nauki języka polskiego jako obcego z ćwiczeniami dla początkujących (poziom A2)

Szóste poprawione wydanie popularnego podręcznika "Dzień Dobry!" autorstwa Aleksandry Janowskiej i Magdaleny Pastuchowej do nauki języka polskiego dla początkujących i obcokrajowców rozpoczynających naukę na poziomie A1.

Przedstawiamy nowe wydanie podręcznika "Dzień dobry", z powodzeniem stosowanego od kilku już lat na wielu uczelniach prowadzących lektoraty języka polskiego jako obcego. Zgodnie z sugestiami lektorów i studentów postanowiłyśmy podzielić książkę na dwie części. Pierwsza (lekcje 1 - 48) obejmuje swoim zakresem certyfikacyjny poziom podstawowy A1, druga zaś poziom A2. W stosunku do wcześniejszych wydań zmienione zostały tylko lekcje powtórzeniowe, układ pozostałych pozostawiłyśmy bez zmian.

Podręcznik "Dzień dobry" jest efektem naszych kilkuletnich doświadczeń w pracy ze studentami rozpoczynającymi naukę języka polskiego. Jest to ten etap w uczeniu się języka polskiego, który wymaga szczególnego zaangażowania z obu stron - studenta i nauczyciela. Im więcej zatem będzie do ich dyspozycji materiałów dydaktycznych - podręczników, zbiorów gier językowych czy ćwiczeń gramatycznych - tym lepiej. Nasz podręcznik przeznaczony jest dla uczniów, którzy nie mają dużych doświadczeń w uczeniu się gramatyki - nawet języka ojczystego. Komentarz językowy został więc ograniczony do minimum; terminologię wprowadzamy w wypadkach, naszym zdaniem, absolutnie niezbędnych. Przyjęłyśmy również zasadę niewprowadzania języka-medium, co znacznie rozszerza krąg odbiorców - z podręcznika mogą korzystać przedstawiciele różnych grup etnicznych. Podkreślmy jednak, iż nie jest to samouczek - konieczny jest tu nauczyciel prowadzący, który będzie potrafił wyjaśnić zjawiska gramatyczne oraz sprawdzić i ocenić poprawność wypowiedzi. (fragment Wstępu)

Nagrania oraz klucz do ćwiczeń do podręcznika Dzień Dobry! znajdują się na stronach Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w zakładce PUBLIKACJE.

Czas przewidziany na realizację jednej jednostki lekcyjnej to 90 minut, choć oczywiście od nauczyciela zależy czas, jaki przeznaczy na poszczególne ćwiczenia.

Każda lekcja zbudowana jest z czterech części:
1. krótki tekst lub dialog,
2. część komunikacyjna, której zadaniem jest uruchamianie kompetencji komunikacyjnej studenta, jej kształcenie i ćwiczenie,
3. część gramatyczna - posługujemy się tu zdaniami przykładowymi bądź prostymi tabelami dla wprowadzenia struktur gramatycznych,
4. ćwiczenia.

Kolejność realizacji poszczególnych części uzależniona jest od aktywności grupy, jej liczebności lub po prostu od pomysłu nauczyciela.

Autorki starały się stworzyć uczącemu się możliwość przyswojenia polszczyzny potocznej, żywej i pełnej ekspresji. Krótkie dialogi i teksty monologowe, wzorowane na mowie codziennej, są pretekstem do formułowania własnych sądów i opinii na tematy najbardziej zajmujące, dotyczące zwykłych spraw zwykłych ludzi. Bohaterem książki jest rodzina Orłowskich; ich perypetie, mniejsze i większe problemy stwarzają okazję do pokazania zarówno wartości uniwersalnych, jak i naszej polskiej kultury. Stąd obecność w podręczniku obrazów np. Tarasina, Beksińskiego, zdjęć krajobrazów, zabytków polskich.  Nie zabrakło też fragmentu kolędy i opisu obyczajów.

Na zakończenie należy wspomnieć jeszcze o roli marginesów w podręczniku. Wypisane zostały na nich wyrazy w formach podstawowych - a więc np. rzeczowniki w mianowniku, czasowniki w bezokoliczniku - dzięki czemu uczący się będzie mógł z łatwością, jeśli zajdzie taka potrzeba, korzystać ze słownika dwujęzycznego. Na marginesie pojawiają się ponadto informacje gramatyczne, często niemożliwe do odnalezienia w innym słowniku, na przykład końcówki dopełniacza, czy przynależność koniugacyjna danego czasownika. Oczywiście są one również przeznaczone do robienia własnych notatek.

O autorach

Dr hab. Aleksandra Janowska - jest adiunktem w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego. W jej dorobku naukowym znajduje się wiele artykułów poświęconych historii języka polskiego, zwłaszcza słowotwórstwu. Jest autorką książek:"Funkcje przestrzenne przedrostków czasownikowych w polszczyźnie","Polisemia staropolskich czasowników. Źródła, swoistość, konsekwencje", "Słowotwórstwo czasowników staropolskich. Stan i tendencje rozwojowe" (współautorstwo), "Szkolny słownik terminów gramatycznych" (współautorstwo). Od 1991 roku współpracuje ze Szkołą Języka i Kultury Polskiej UŚ. Przez wiele lat zajmowała się nauczaniem cudzoziemców rozpoczynających naukę języka polskiego.

Dr Magdalena Pastuch (Pastuchowa) jest adiunktem w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego. W kręgu jej zainteresowań znajduje się przede wszystkim leksykalna semantyka historyczna. Jest autorką książek:"Zmiany semantyczne i strukturalne czasowników odrzeczownikowych w polszczyźnie","Ukryte dziedzictwo. Ślady dawnej leksyki w słownictwie współczesnej polszczyzny". Opracowała także - jako współautorka - słowotwórstwo czasowników staropolskich ("Słowotwórstwo czasowników staropolskich. Stan i tendencje rozwojowe"). Interesuje się polszczyzną regionalną (współautorstwo książki "Polszczyzna Zagłębia"). Ma w swoim dorobku również artykuły dotyczące polszczyzny współczesnej. W latach 1998 - 2003 pracowała jako lektor na Uniwersytecie w Turynie. Od kilkunastu lat współpracuje ze Szkołą Języka i Kultury Polskiej.

SPIS WPROWADZONYCH ZAGADNIEŃ GRAMATYCZNYCH

Podręcznik Dzień Dobry! część 2 - poziom A2

lekcja 49
konstrukcje składniowe typu jeden z największych...

lekcja 50
odmiana rzeczowników typu muzeum

lekcja 51
tworzenie przysłówków

lekcja 52
stopniowanie przysłówków

lekcja 53
biernik w konstrukcjach składniowych wyrażających ruch typu jadę nad jezioro

lekcja 54
miejscownik i narzędnik w konstrukcjach składniowych wyrażających umiejscowienie w przestrzeni typu mieszkam nad jeziorem

lekcja 55
spójniki wprowadzające zdania współrzędne

lekcja 56
określenia czasu typu
pracuję przez godzinę, pracuję godzinę konstrukcje składniowe ze spójnikiem ani

lekcja 57
zdania warunkowe typu jeżeli... to...

lekcja 58
tryb przypuszczający

lekcja 59
tryb przypuszczający: zdania typu gdybym był bogaty, kupiłbym ci samochód
rekcja czasowników pamiętać, przypomnieć, zapomnieć

lekcja 60
czasowniki niefleksyjne trzeba, warto, należy

lekcja 61
odmiana zaimka swój

lekcja 62
rzeczowniki odczasownikowe na -anie, -enie, -de

lekcja 63
zdania podrzędne z zaimkiem względnym który

lekcja 64
mowa zależna

lekcja 65
znaczenia prefiksów przy czasownikach ruchu

lekcja 66
powtórzenie określeń przestrzennych typu pojechał do...; był w...; wrócił z...

lekcja 67
zdania typu boli mnie; jest mi duszno

lekcja 68
przymiotniki odrzeczownikowe

lekcja 69
odmiana rzeczowników żeńskich spółgłoskowych typu noc

lekcja 70
odmiana powinien

lekcja 71
zdrobnienia rzeczowników

lekcja 72
powtórzenie określeń czasowych oraz konstrukcje typu po dwóch dniach, za dwa dni, 100 lat temu

lekcja 73
zdania podrzędne wprowadzane zaimkami względnymi kiedy,gdzie

lekcja 74
pytania o okolicznik

lekcja 75
odmiana rzeczownika zwierzę

lekcja 76
tryb rozkazujący

lekcja 77
formy trybu rozkazującego z rozszerzeniem o cząstkę -ij

lekcja 78
formy grzecznościowe; rozkazy i prośby

lekcja 79
formy nieosobowe typu chodzi się, chodzono

lekcja 80
zdania celowe ze spójnikami żeby, aby z orzeczeniem w bezokoliczniku

lekcja 81
zdania celowe ze spójnikami żeby, aby z orzeczeniem wyrażonym formą osobową czasownika

lekcja 82
konstrukcje składniowe mieć + bezokolicznik

lekcja 83
określenia czasowe typu zrobić coś do soboty

lekcja 84
prefiksy o znaczeniu wertykalnym dołączane do czasowników ruchu

lekcja 85
odmiana zaimka się

lekcja 86
odmiana zaimków ten, ta, to - powtórzenie

lekcja 87
użycie czasowników o fleksji defektywnej: brakować, starczyć, przybyć, ubyć, udać się

lekcja 88
zdania podrzędne tworzone zaimkiem względnym który w przypadkach zależnych

lekcja 89
zwroty i wyrażenia związane z pisaniem listu

lekcja 90
wypowiedzenia eliptyczne

lekcja 91
odmiana zaimków wszystko, nikt, nic, każdy

lekcja 92
rzeczowniki odczasownikowe typu podróż

lekcja 93
forma orzeczenia w zdaniach przy podmiocie wyrażonym konstrukcją liczebnikową typu pięć krzeseł stoi

lekcja 94
imiesłów bierny