Słowotwórstwo rzeczowników arabskich i polskich w ujęciu kontrastywnym

Prezentowana książka jest pierwszym polskim opracowaniem poświęconym słowotwórstwu rzeczowników arabskich i polskich w ujęciu kontrastywnym.

Autorka skupia się na podzbiorze derywatów rzeczownikowych, gdyż w strukturze tej klasy leksemów odbijają się wszystkie mechanizmy funkcjonowania systemu słowotwórczego, a ponadto obejmuje ona dużą liczbę typów słowotwórczych oraz znaczeń derywatów.

Prezentowana strategia badawcza polega na stosowaniu perspektywy synchronicznej, posługiwaniu się językiem-pośrednikiem jako metajęzykiem (co ważne: korzysta się tutaj z polskiej terminologii językoznawczej) oraz na przyjęciu kierunku opisu od treści ku formie.

Proponowane podejście przynosi nowe spojrzenie na słowotwórstwo arabskie ujęte kontrastywnie w stosunku do polszczyzny, dlatego też rozprawa Iwony Król z pewnością znajdzie odbiorców zarówno wśród arabistów, jak i osób zajmujących się językoznawstwem ogólnym i kontrastywnym, służąc bogatym materiałem porównawczym do dalszych badań teoretycznych.

Iwona Król - doktor nauk humanistycznych; adiunkt w Instytucie Orientalistyki UJ; specjalizuje się w zagadnieniach morfologii i składni języka arabskiego oraz jego dydaktyki; autorka opracowań o tematyce językoznawczej i głottodydaktycznej, m.in.: Nauczanie języka arabskiego (Kraków 2005), Słownik tematyczny języka arabskiego (Warszawa 2007, wraz z Adnanem Hasanem), Pismo i ortografia arabska (Kraków 2009), Podstawy języka arabskiego (Warszawa 2012, wraz z Adnanem Hasanem)

Wstęp

Porównywanie języków jako zadanie badawcze znane jest od najdawniejszych okresów, kiedy ludzie zaczęli formułować teoretyczne wnioski na temat własnego języka oraz języków obcych. XIX wiek przyniósł zainteresowanie pochodzeniem języków naturalnych, tak więc zajmowano się opracowywaniem historii języków oraz rekonstrukcją prajęzyków. Na przełomie XIX i XX wieku zainteresowania językoznawców skupiły się wokół zagadnień typologii językowej. W latach 60. XX wieku językoznawstwo kontrastywne ukonstytuowało się jako dziedzina badająca strukturalne różnice oraz podobieństwa pomiędzy językami, głównie na użytek dydaktyki języków obcych. W przypadku języka arabskiego pragmatyczne cele takich badań stały się szczególnie istotne w społeczeństwach, które cechuje bilingwizm (ze względu na mniejszości narodowe posługujące się np. językiem berberskim czy kurdyjskim) oraz diglosja (posługiwanie się językiem standardowym oraz odmianami dialektalnymi). Współcześnie prowadzone badania kontrastywne cechuje stosowanie perspektywy synchronicznej, posługiwanie się językiem-pośrednikiem jako metajęzykiem oraz podejście semantyczne. Deklaruje się przede wszystkim teoretyczne zastosowanie takich badań [...]

SPIS TREŚCI:

Wstęp

Część I. Podstawy teoretyczno-metodologiczne

I.1 Wprowadzenie
I.2 Cel opracowania na tle kontekstu badawczego
I.3 Ustalenia metodologiczne
I.4 Podstawowe pojęcia opisu
I.5 Charakterystyka formalna derywatów w języku arabskim oraz w języku polskim
I.6 Charakterystyka procesów słowotwórczych

Część II. Opis derywacji rzeczowników w języku arabskim oraz w języku polskim

II. 1. Jednostki analizy kontrastywnej

II.2 Derywaty odczasownikowe
II.2.1 Nazwy czynności, procesów i stanów
II.2.2 Nazwy subiektów czynności, procesów i stanów
II.2.3 Nazwy obiektów i rezultatów czynności
II.2.4 Nazwy środków czynności
II.2.5 Nazwy miejsca i czasu
II.2.6 Nazwy abstrakcyjnych cech i stanów

II.3 Derywaty odimienne
II.3.1 Nazwy subiektów 127
II.3.2 Nazwy obiektów i rezultatów
II.3.3 Nazwy środków czynności
II.3.4 Nazwy miejsca i czasu
II.3.5 Nazwy abstrakcyjnych, cech, czynności i stanów
II.3.6 Nazwy żeńskie
II.3.7 Nazwy deminutywne
II.3.8 Nazwy augmentatywne

Podsumowanie
Bibliografia
Aneks
The Contrastive Analysis of Noun Formation in Arabic and Polish. Summary