Księgowania w układzie problemowym w jednostkach finansów publicznych

Vademecum księgowań w sektorze finansów publicznych z uwzględnieniem najnowszych zmian w rachunkowości, sprawozdawczości i klasyfikacji budżetowej.

Opracowanie szczegółowo omawia zagadnienie ewidencji księgowej stosowanej w budżecie oraz w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych, w podziale na problemy ewidencyjne występujące w tych jednostkach.

Poradnik jest podzielony na osiem grup tematycznych. W pierwszej z nich omówiono specyficzne operacje dotyczące aktywów trwałych, np. dotyczące kwalifikacji niskocennych środków trwałych, nabycia samochodów, ewidencji zespołów komputerowych i licencji czy zakupu pierwszego wyposażenia. Kolejne pozwalają uporządkować złożoną problematykę dochodów i wydatków budżetowych (m.in. w zakresie dotacji, subwencji, zadań zleconych, zaangażowania) oraz przychodów i kosztów (m.in. księgowania na przełomie lat budżetowych) w jednostkach sektora finansów publicznych. W piątej części skupiono się na szczególnych zagadnieniach z zakresu działalności finansowej omawianych jednostek (kredyty, pożyczki, weksle, obligacje, dług jednostki samorządu terytorialnego z tytułu nabycia nieruchomości z ceną rozłożoną na raty). Szósta część dotyczy funduszu pracy oraz ZFŚS. Kolejna część koncentruje się na zagadnieniu rozrachunków, zawężając je do rozrachunków z pracownikami w obszarze wynagrodzenia. Ostatnia z nich prezentuje zagadnienia środków europejskich, rezerw oraz umów PPP.

Oprócz licznych księgowań książka zawiera powiązania poszczególnych zdarzeń gospodarczych ze sprawozdawczością finansową (w tym z informacją dodatkową) oraz budżetową, jak również z klasyfikacją budżetową. Uwzględnia najnowsze zmiany w przepisach w tych obszarach, w szczególności te, które weszły w życie w 2023 r.

W książce przedstawiamy:

• 173 schematy księgowań z wyjaśnieniami (konta teowe, tzw. „szubieniczki"),
• liczne przykłady liczbowe ujmowania w księgach zdarzeń gospodarczych (z zastosowaniem kont teowych),
• najnowsze wyjaśnienia Ministerstwa Finansów oraz Krajowej Rady RIO w zakresie ujmowania zdarzeń gospodarczych w księgach,
• szczegółowa charakterystyka większości kont z zakładowego planu kont (konta teowe oraz tabelki z opisem Wn i Ma) – książka stanowi swoisty komentarz do kont budżetu, jednostek budżetowych i zakładów budżetowych,
• zasady wyceny poszczególnych pozycji bilansowych,
• powiązania ze sprawozdaniami finansowymi i budżetowymi (z uwzględnieniem najnowszych zmian w tym zakresie) – przedstawienie wycinków ze sprawozdań budżetowych oraz sprawozdań finansowych z pokazaniem jak ująć w nich dane zdarzenie gospodarcze,
• powiązania z klasyfikacją budżetową (z uwzględnieniem najnowszych zmian w tym zakresie),
• dowody księgowe charakterystyczne dla danego zagadnienia oraz przykłady jego ewidencji analitycznej,
• leksykon z rachunkowości i finansów publicznych,
• obliczanie i księgowanie wynagrodzeń z uwzględnieniem zmian wprowadzonych przez Polski Ład,
• obliczanie różnic kursowych z uwzględnieniem SLIM VAT 3,
• zmiany w zakresie wydatków wprowadzone przez ustawę z 13.1.2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 185).

Dzięki tej książce dowiesz się m.in.:

• Jak dokonywać ewidencji niskocennych środków trwałych?
• Jakie są zasady gospodarowania obcymi i pozostałymi środkami trwałymi (oraz jak dokonywać ich likwidacji)?
• Jak powinna przebiegać ewidencja ilościowa, wartościowa i mieszana składników majątku trwałego jednostki?
• Jak wycenić wartość początkową i ulepszenie zespołów komputerowych oraz dokonywać ich amortyzacji i umorzenia?
• Jak wyceniać i amortyzować WNiP na gruncie prawa bilansowego, a jak na gruncie prawa podatkowego?
• Jak dokonywać inwentaryzacji WNiP (w tym protokół weryfikacji sald)?
• Jak ustalić opłatę za wyżywienie w szkołach i przedszkolach (m.in. powołanie na stanowisko Krajowa Rada RIO w Białymstoku z 2023 r.)?
• Jakie są zasady rozliczania dotacji przez beneficjenta i donatora?
• Jakie są zasady zwrotu dotacji do budżetu (windykacja obowiązku)?
• Jak naliczać odsetki należne naliczone za nieterminowe przekazanie dotacji?
• Jak obliczać część wyrównawczą subwencji ogólnej dla gmin, powiatów i województw?
• Jakie są zasady funkcjonowania części oświatowej subwencji ogólnej?
• Jak obliczyć wysokość subwencji oświatowej na 2023 r.?
• Jakie są rodzaje i wysokość dochodów pobieranych przez urzędy skarbowe na rzecz jednostki samorządu terytorialnego?
• Jakie są źródła dochodów z tytułu realizacji zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami?
• Jakie są kwoty dotacji celowych (oraz zasady ich rozliczania) na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone JST?
• Jakie są zasady przekazywanie dochodów zleconych przez jednostki budżetowe do jednostek samorządu terytorialnego?
• Jakie są zasady pobierania opłat za wydawanie duplikatu świadectwa, dyplomu, legitymacji szkolnej lub przedszkolnej?
• Jakie są zasady gromadzenia dochodów na wydzielonym rachunku?
• Jak w budżecie JST ujmować refundacje wydatków budżetowych dokonane już po zakończeniu roku budżetowego?
• Jakie są zasady korzystania z kart płatniczych w jednostkach sektora finansów publicznych?
• Jakie są zasady ustalania wydatków niewygasających w jednostkach samorządu terytorialnego?
• Jak ujmować środki pochodzące z darowizn przekazane na wydzielony rachunek dochodów?
• Jak obliczać odsetki za zwłokę w zapłacie należne jednostce sektora finansów publicznych?
• Jaki jest moment ujęcia w księgach kosztów upomnień?
• Jakie zasady stosowania kursów walut dla potrzeb przeliczania faktur korygujących przewiduje SLIM VAT 3?
• W jakich sytuacjach dodatnie różnice kursowe stanowią dochód projektu i pomniejszają wydatki kwalifikowane?
• W jaki sposób wyceniać należności wyrażone w walucie obcej objęte odpisem aktualizującym?
• Jakie są zasady zaciąganie kredytów i pożyczek przez JST?
• Jakie są zasady przystępowania do istniejących spółek przez JST?
• Jakie są rodzaje weksli i jakie jest ich zastosowanie (weksle obce, in blanco, poręczenia wekslowe – aval)?
• Jakie są zasady i warunki emisji obligacji komunalnych?
• Jakie paragrafy mają zastosowanie do wydatków dotyczących spłaty długu (tzw. dług spłacany wydatkami) i jak taki dług wykazywać w WPF?
• W jakiej wysokości oraz za jakie osoby jednostki mają obowiązek przekazywać składki należnych na Fundusz pracy?
• Jakie są zasady funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i jakie stawki odpisów obowiązują w 2023 r.?
• Jaki jest zakres dokumentacji związany ze stosunkiem pracy?
• Jakie są zasady dokonywania potrąceń wynagrodzeń?
• Jaka jest specyfika budżetu środków europejskich i jak przygotować plan kont dla projektu z dofinansowaniem UE?
• Jak odróżnić rezerwy i bierne rozliczenia międzyokresowe od zobowiązań warunkowych?
• Jak dokonywać wyceny rezerw na pojedyncze zobowiązanie (np. pozew sądowy), a jak z zastosowaniem stopy dyskontowej?