Książka zaznajamia czytelników z ponad trzystoma z grubsza usystematyzowanymi przykładami złych tłumaczeń, podając również wersje poprawne.
Omawia ogólne blaski i cienie, perspektywy i bolączki związane z wykonywaniem istniejącego od niedawna zawodu tłumacza tekstów technicznych.
Nie pretenduje bynajmniej do rangi zbioru przepisów, lecz w sposób lekki, felietonowy ukazuje różnorodne typy tłumaczy, metody ich pracy, warunki w jakich działają, a zwłaszcza rodzaje najczęściej popełnianych przez nich błędów.
To bardzo ważne:
- gdybym powyżej napisał "Wstęp", to uczeni statystycy poparliby mnie zapewne w twierdzeniu, że co najmniej 90% Czytelników opuściłoby poniższy tekst, sądząc, że chcę w nim np. uzasadnić potrzebę napisania tzw. "niniejszej książki", usprawiedliwić jej niedociągnięcia lub podziękować mniej lub więcej świadomym współautorom.
Nic z tych rzeczy: ja mam do przekazania PT Czytelnikom bardzo konkretny komunikat, a mianowicie, że około trzech setek przykładów przekładów lub oryginałów rozsianych w tekście książki, to nie są ćwiczenia podręcznikowe, w których umyślnie błędnie wypełniono wykropkowane miejsca. Wszystkie przykłady, nawet te najbardziej nieprawdopodobne, pochodzą z tekstów, które albo ukazały się drukiem, albo też zostały dostarczone w celu wydrukowania, powielenia lub oficjalnego wygłoszenia. Dostarczyli je, na ogół bezwiednie, ludzie zajmujący się tłumaczeniem lub pisaniem tekstów technicznych zawodowo, a przynajmniej - zarobkowo.
Dla zachowania anonimowości usunięto z cytatów w miarę możności wszelkie nazwy firmowe i imiona własne, pozwalające zidentyfikować źródło, chyba że nazwy te odgrywają istotną rolę w meritum sprawy.
Teksty odtworzone metodą fotograficzną na poprzedniej i następnej stronie są o tyle nietypowe, że nie były przeznaczone do druku, miały być natomiast, po wygładzeniu ewentualnych drobnych - zdaniem ich autora - mankamentów przekładu i po przepisaniu na maszynie, wysłane za granicę jako oficjalne dokumenty poważnego polskiego przedsiębiorstwa... Reprodukując je na wstępie chciałbym metodą wstrząsową uodpornić Czytelnika na to, co go czeka dalej.
O autorze
Autor jest artystą fotografikiem, publicystą i tłumaczem, absolwentem Wydziału Mechanicznego Politechniki Łódzkiej. Był wykładowcą Technikum Mechanicznemu w Hanoi (Wietnam), tłumaczem w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Wietnamie i wieloletnim tłumaczem tekstów technicznych oraz redaktorem naczelnym kwartalników "Przegląd Techniki Brytyjskiej", "Polish Engineering Review" i "Technika Zagraniczna”. Opublikował ok. 160 artykułów, przetłumaczył 4 książki (m. in. W. Trylińskiego "Fine Mechanisms and Precision Instruments" na angielski i A. Feiningera "Nauka o fotografii" na niemiecki i sam napisał 5 książek. A. Voellnagel jest autorem niezwykle popularnej i dowcipnej książki pt. "Jak nie tłumaczyć tekstów technicznych”.
SPIS TREŚCI:
TO BARDZO WAŻNE
ROZDZIAŁ 1. Jak zostać tłumaczem tekstów technicznych
1. Warunki
Wykształcenie klasyczne
Wykształcenie ogólne
Zainteresowanie przemiotem
Przygotowanie fachowe
Odpowiedzialność tłumacza
Własne doświadczenie
Kwalifikacje lingwistyczne
2. Perspektywy
Elektroniczne substytuty
Granice tolerancji
Zakres wymagań
Etat czy zlecenie
Tłumacze konferencyjni
Za szklanym ekranem
Mimetyzm lingwistyczny
Język "amerykański"
Słowniczek angielsko-amerykański
Dezaktualizacja słownictwa
ROZDZIAŁ 2. Typy charakterologiczne tłumaczy
1. Wyrobnicy
2. Ekshibicjoniści
3. Fantaści
4. Beztroscy
5. Myśliciele
6. W kogo inwestować?
ROZDZIAŁ 3. Metody pracy
1. Metoda słownikowa
Tłumaczenia "fonetyczne"
Korzystanie ze słowników
Terminy złożone 101
Tłumaczenie dosłowne, czyli "słownikowe"
Pomieszanie dziedzin
Wybór spośród synonimów
2. Metoda pamięciowa
Figle pamięci
Zdobywanie kapitału pamięciowego
3. Metoda wzorcowa
Wzorce książkowe
Aktualność literatury wzorcowej
Brak wzorców
Ignorowanie wzorców
4. Styl dowolny
5. Weryfikacja czy powtórne tłumaczenie?
Pracochłonność weryfikacji
Potrzeba weryfikacji
Kwalifikacje weryfikatora
6. Sprawdzanie maszynopisów
ROZDZIAŁ 4. Trudności w pracy
1. Trudności immanentne
Kłopoty z fleksją
Zalety fleksji
Sztuka szeregowania wyrazów
Kosmetyka przekładu
Kłopoty ze składnią
Subtelności semantyczne
Brak ilustracji czy... wyobraźni?
Przekłady wtórne
2. Nie nadążająca baza słownikowa
Walka z czasem
Niewygodne suplementy
Typy słowników
3. Niedostępność literatury
4. Płynność terminologii
Niefortunne innowacje
Jan Śniadecki dixit
Zadedlokowany autput
Franglais i deuglisch
Jaki pan, taki kram
Artystyczny nieład
ROZDZIAŁ 5. Reguły gry
1. Materiał wyjściowy
Bezsens oryginału
Dwuznaczność oryginału
Niejasność oryginału
Błędy formalne
Błędy merytoryczne
Błędy logiczne
Opłacalna rozwlekłość
"Przesiąkanie" błędów autorskich do przekładu ...
Pomieszanie z poplątaniem
"Uzdrawianie" tekstu w przekładzie
Błędy tautologiczne
Uwielbianie ogólników
Niuanse lokalne
2. Zasada odpowiedzialności merytorycznej
Pożądane cechy tekstu
...i tłumacza
Sytuacja praktyczna
Anachronizm oryginału
Spory kompetencyjne
Typowe przykłady
Humor techniczny
3. Zasada redukcji do absurdu
4. Zasada pluralizmu
5. Taktyka uniku
6. Zasada maksymalnej niejasności
Nie precyzować nadmiernie
Nie zawężać znaczeń
Pożądane wyjaśnienie wątpliwości
Pułapki merytoryczne
7. Rozszerzona zasada maksymalnej niejasności
ROZDZIAŁ 6. Reklama i antyreklama
Kwalifikacje w zakresie reklamy
"Polonocentryzm"
Potrzeba umiaru
...i fachowości
Kompleks niższości
Zagadki reklamowe
Nazwy na eksport
40-letni spór
Błędy
...niechlujstwo
...niekompetencja
Kompromitująca korespondencja
Partykularyzm
Korekta w reklamie
Reklama importowa
Nie wystarczą dobre chęci
ROZDZIAŁ 7. Wolny rynek
Nacisk rynku
Jakość przechodzi w ilość
Tendencje
"Organizacja pracy"
Warunki pracy
ZAMIAST BIBLIOGRAFII
WYKAZ TERMINÓW PROWOKUJĄCYCH
BŁĘDY W TŁUMACZENIU